Elektrik Motoru Nedir?

Nasıl Çalışır?

Elektrik motorları , elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren aygıtlardır. Her elektrik motoru biri sabit (Stator) ve diğeri kendi çevresinde dönen (Rotor ya da Endüvi) iki ana parçadan oluşur.

Bu ana parçalar, elektrik akımını ileten parçalar (örneğin: sargılar), manyetik akıyı ileten parçalar ve konstrüksiyon parçaları (örneğin: vidalar, yataklar) olmak üzere tekrar kısımlara ayrılır.

Açıklama: ELEKTRİK MOTORU

Alternatif akım ile çalışan elektrik motorlarında rotor ve statorun manyetik akıyı ileten kısımları fuko akımlarından kaçınmak amacıyla tabakalandırılmış saçlardan yapılır. Rotor ve Stator saç paketlerinin yapılması için 0,35 – 1,5 mm kalınlığında, tek ya da çift taraflı yalıtılmış saç levhalar makas tezgahlarında şeritler halinde kesilir. Bu şekilde oluşturulan saç şeritler şerit çekirdekli trafoların ve makinaların yapımında başka bir işleme gereksinilmeden derhal kullanılabilmektedir. Makastan çıkan saç şeritler çok seri – çalışan kalıp – kesme presine verilir. Dakikada 300 – 500 kesme yapan 500 000 kp’lık presler stator ve rotor saç profillerini bir dizi – kesme halinde arka arkaya çıkartır.Michael Faraday 19. yüzyılın en büyük bilim adamlarından biridir. Elektromanyetik indüklemeyi, manyetik alanın ışığın kutuplanma düzlemini döndürdüğünü buldu. temel ilkelerini belirledi. Klor gazını sıvılaştırmayı başaran ilk kişidir ve elektrik motorunu icat etmiştir. Pratik olarak kullanılabilecek olan ilk elektrik motorunun patenti, 25 Şubat 1837 günü Thomas Davenport tarafından alınmıştır. “/> Davenport, aynı yıl 50 librelik iki motor yapmıştır. Biri, demir ya da çelik üzerine 1/4 inçlik delikler açmak için kullanılmaktaydı. Her iki motor da, dakikada 450 devir yapmaktaydı. 1839′da daha büyük bir motor yapmıştır ve bu motoru bir baskı makinesini çalıştırmak için kullanılmıştır.Mekanik güç elde etmek amacıyla belirli bir oranda elektriğin ilk kullanımı 1873 yılında Paris’te Societe Gramme tesislerinde yapılmıştır.İlk minyatür elektrik motorları ise, 1880′ yılında New Jersey’de Thomas Alva Edison tarafından gerçekleştirildi “/> Yaygın kullanılan bir aygıt olan elektrik motoru buzdolabının kompresörünü, çamaşır makinesinin pompasını, mutfak aspiratörünün pervanesini çalıştırır. Saniyede uygulanan hassas, tekrarlamalı ve süratli işlemler için kullanılan elektrik motorlarında, geleneksel sargılar (bobin) yerine, samaryum-kobalt mıknatısı gibi nadir, toprakmetallerinden yapılmış sabit mıknatıslardan yararlanılır. Elektrik motorlarının titreşim yapmayışı, bu aygıtları özellikle hassas yörüngelerin izlenmesi ve lazerle işaretleme gibi uygulamalarda tercih edilir kılınmıştır. Günümüzde elektrik motorları çoğunlukla mikro işlemcilerle donatılmış ve böylece çalışması kullanıcının ihtiyaçlarına göre ayarlanabilir duruma getirilmiştir. Elektrik motorları doğru akım motorları veya alternatif alan motorları, senkron motorlar veya asenkron motorlar gibi çeşitlere ayrılır. Bunların her birinin kendine özgü uygulama alanları vardır.

  Takım tezgâhlarında elektrik motorlarında dönme hızını, işleyen malzemenin çelik, alüminyum veya titan oluşuna göre ayarlar; bunun için, standart asenkron motora mikro işlemcili bir frekans dönüştürücü bağlanmıştır. Bir silahın optronik nişan sistemini çok büyük bir hassasiyetle hedefe doğrultabilmek için, sisteme takılı olan doğru akım motoru, rotorunun kesin konumunu ölçen bir algılayıcıyla ayarlanır.

  Bir elektrik motorunu istenen hızda döndürmek için, motora mikro işlemcili elektronik bir hız değiştiricisi takmak gerekir.Değişen hızlar kullanmak söz konusu olduğunda, ilk seçim doğru akım motoru olur. Bu tip motorlarda sabit uyarı altında dönme hızı rotor üzerine uygulanan gerilimle doğru orantılı olarak değişir, kuvvet çifti ile rotordan geçen akımın şiddeti arasındaki oran aynı kalır. Bunun için motora bir redresör (doğrultucu) takmak gereklidir.Asenkron motorun hız değiştiricisi çok daha karmaşıktır; bu iş için statik frekans dönüştürücüsü kullanılır. Dönüştürme işi iki aşamada yapılır ve ilk aşama sabit bir doğru akımın elde edilmesidir.

  Dolaylı dönüştürücü denen bu dönüştürücü (konversitör), diyotlu bir redresör ile düzenleyici bir filtreden oluşur bu bileşim bir doğru akım kaynağı işlevi görür. Bunun ardından, yarı iletken bir dalga üretecinden oluşan doğru akım-alternatif akım dönüştürücüsü gelir. Bu işlem için çoğunlukla, tam olarak bir sinüzoidal akım oluşturma üstünlüğüne sahip darbe genişliği modülasyonu tekniği uygulanır; elbette bu durumda sayısal işlemler için mikro işlemciler kullanmak gerekir.Günümüzde işlemler dizisinin giderek kusursuz hale getirilmesine yönelik çabalar yoğunlaştırılmış ve bu amaçla “vektörel denetim” denilen yöntem geliştirilmiştir; bu yöntemde, bir başka modülleme tekniğiyle asenkron motorun denetimi basitleştirilmiştir. Park dönüşümü” denen bir değişkenler değişimiyle, üç fazlı motorun statorundan geçen üç ani akıma tekabül eden iki akımdan yararlanılır; Park stator akımını oluşturan bu iki bileşen, mıknatıslama akımı ve etkin akımdır. Akı, kuvvet çifti ve dönme hızı buna bağlı olarak değişir. Böylece, doğru akım motoru ile artık onun kadar kolay denetlenebilen bu asenkron motor arasında benzerlik kurulabilir

Elektrik Motorları Akım Tablosu
MOTOR MOTORUN ÇEKTİĞİ
AKIM
KULLANILMASI GEREKLİ
TERMİK MANYETİK
ŞALTER AMPERAJI
KULLANILMASI GEREKLİ
İLETKEN KESİT mm²
KULLANILMASI GEREKLİ
SİGORTA AMPARAJI
KW HP 220 V
Amper
360 V
Amper
220 V
Amper
380 V
Amper
220 mm²
Amper
320 mm²
Amper
220 mm²
Amper
320 mm²
Amper
0.37
0.55
0.75
1.1
1.5
2.20
3
4
5.5
7.5
10
11
11.5
12.5
13.2
14
14.7
16.9
18.4
22.1
29.5
36.8
44.2
51.5
58.9
66.2
73.6
92
0.5
0.75
1.0
1.5
2
3
4
5.5
7.5
10
13.5
15
16
17
18
19
20
23
25
30
40
50
60
70
80
90
100
125
1.74
2.68
3.50
4.4
5
6.7
11.5
14.5
20
27
35
39
40
42.5
44.5
46.9
49.4
51.2
61
72.4
96
118
139
162
184
208
226
279
1.10
1.54
2.00
2.6
3.5
5
6.6
8.5
11.5
15.5
20
22
23.2
24.6
25.8
27.2
28.6
29.7
35
41.9
55.9
88.3
80.2
93.5
107
120
131
162
1.6-2.5
2.5-4
2.5-4
4-6
5.5-8
7-10
11-6
14-20
14-20
23-32
30-40
30-40
40-64
40-64
40-64
40-64
40-64
40-64
54-72
64-120
64-120
98-154
95-153
129-205
129-205
150-250
150-250
205-329
1-1.5
1.6-2.5
1.6-2.5
2.5-4
2.5-4
4-6
5.5-8
7-10
11-16
14-20
18-25
18-25
23-32
23-32
23-32
23-32
23-32
23-32
30-40
40-60
40-60
54-72
64-120
64-120
64-120
96-154
96-154
150-250
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
2.5
4
6
10

16
16
16
16
16
16
16
16
25
50
70
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
1.5
2.4
4

6
6
10
10

10
10
10
16
16
25
6
6
6
10
10
10
15
20
25
35

60
60
60
60
60
60
60
60
80
125
160

6
6
6
6
6
6
10
10
14
20

25
25
35
35

35
35
35
60
60
60